Yumurtalık kisti neden olur? Yumurtalık kisti tanım olarak yumurtalık üzerinde gelişen sıvı dolu bir kese olarak belirtilir. Yumurtalık kistlerinin çoğu doğal olarak oluşur. Bir yumurtalık kisti genellikle yalnızca bölünürse çok büyükse veya yumurtalıklara giden kan akışını bloke ederse semptomlara neden olur. Bu genel anlamda şu şekilde gözlenebilir:
- Pelvik ağrı. Bu donuk ağır bir histen ani, şiddetli ve keskin bir ağrıya kadar değişebilir
- Bağırsakları boşaltmada zorluk
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Şişkinlik ve şişmiş bir karın
- Biraz yedikten sonra çok tok hissetmek
Eğer bu gibi belirtileriniz varsa en kısa sürede yumurtalık kisti için doktora gitmeniz tavsiye edilir.
Yumurtalık Kisti Neden Meydana Gelir?
Yumurtalıkta kist yumurtalığın içinde ya da yüzeyinde oluşan, sıklıkla içi sıvı dolu olan keseler şeklinde tanımlanır. Söz konusu keseler yumurtanın gelişip, atıldığı yapıdan, rahim içini kaplayan endometrium yapıdan yahut direkt yumurtanın kendisinden meydana gelebilir. Bunun içi berrak sıvı olabileceği gibi,
- Akışkan çikolata kıvamında sıvı,
- Diş, saç, kemik, yağ gibi farklı dokularla dolu olabilir.
Büyüklüğe ve türe göre tedavi de farklılaşır. Şu gibi durumlarda yumurtalık kistelerinin oluşma riski yüksektir:
- Hormonal problemler
- Gebelik
- Endometriozis
- Şiddetli pelvik enfeksiyon
- Önceki yumurtalık kistleri
Bunun yanı sıra yumurtalık kistlerinde meydana gelebilecek bazı komplikasyonlar da vardır. Yapı olarak büyüyen kistler yumurtalığın da hareket etmesine yol açabilir. Söz konusu durum yumurtalığın ağrılı bükülme şansını yükseltir. Bu meydana gelirse ani, şiddetli pelvik ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi durumlar yaşanabilir.
Ayrıca kist rüptürü de vardır. Patlayarak açılan bir kist pelvis içinde şiddetli ağrıya ve kanamaya neden olabilir. Kist ne kadar büyükse, yırtılma riski o kadar fazladır.
Yumurtallık Kisti Türleri
Yumurtalık kisti kendi içerisinde farklı türlere ayrılır. Fonksiyonel kistler bunlardan bir tanesidir. Fonksiyonel yumurtalık kistleri adet döngüsü ile bağlantılıdır. Menopoza girmediyseniz ortaya çıkar ve yaygın olarak görülebilir.
Ancak bazen bir folikül yumurta bırakmaz veya yumurta bırakıldıktan sonra sıvısını atıp büzülmez. Bu olursa folikül şişebilir ve bir kist haline gelebilir. Gençlerde sık görülmekte olup 2-4 cm boyutundadır ve genellikle adet döneminde atılır. Her yumurta, yumurtalığın içinde folikül olarak bilinen bir yapıda oluşur. Folikül büyürken yumurtayı koruyan sıvı içerir ve yumurta bırakıldığında patlar. Rahim içini kaplayan endometrium yapısı ise dışarı yumurtalıklara taştığında burada kist meydana getirir. Yumurtalıklarda kanamayla meydana gelen bu kist, içini sıvı dolduran görüntüsünü çikolataya benzetilir. Söz konusu görünüm sebebiyle “çikolata kisti” şeklinde de bilinir.
Bu iki türün yanı sıra Demoid Kist de yumurtalık kisti türleri arasında bulunmaktadır. Genel olarak embriyonel dönemde olmaması gereken bir dokunun içinde kistleşmesi sonnucunda meydana gelir. Bunun içinde kıl, diş, kemik, kıkırdak gibi, normalde olmaması gereken dokular vardır.
Patolojik Kistler
Patolojik Kistler, yumurtalık kisti türleri arasında yer lan bir diğer türdür. Patolojik kistler anormal hücre büyümesinden ileri gelir. Menopoz öncesi ve sonrası meydana gelebilir. Patolojik kistler, yumurta oluşturmak için kullanılan hücrelerden veya yumurtalığın dış kısmını kaplayan hücrelerden gelişir. Bazen patlayabilir veya çok büyüyebilir ve yumurtalıklara giden kan akışını engelleyebilir.
Polikistik Over Sendromu
Bu yumurtalıklarınızda çok sayıda küçük, zararsız kistin gelişmesine neden olan bir durumdur. Kistler, yumurtlamaya kadar büyümeyen ve değişen hormon düzeylerinden kaynaklanan küçük yumurta folikülleridir.
Bunların yanı sıra yumurtalık kisti türleri arasında farklı çeşitleri de vardır. “Korpus Luteum Kisti” bunlardan bir tanesidir. Yumurtanın olgunlaşıp atıldığı yapı olup, progesteron hormonu salgılayabilen hücrelerden meydana gelir.
Normalde yumurtanın atıldığı adet sürecinde parçalanıp atılması gerekir, ancak bu yaşanmazsa içinde sıvı birikerek 3-5 cm’yi bulan bu kistlermeydana gelir. Hormon üreten kistler olması sebebiyle adet düzensizliğine yol açabilir.
Yumurtalık Kisti Nasıl Teşhis Edilir?
Peki yumurtalık kisti nasıl teşhis edilir? Hekiminiz umurtalık kistiniz olabileceğini düşünürse sizi ultrason taramasına yönlendirir. Ultrason taraması sırasında bir kist belirlenirse, bunu birkaç hafta içinde tekrar ultrason taraması ile izlemeniz gerekebilir. Bunun yanı sıra da duruma göre birtakım kan testleri de gerçekleştirilebilir. Testler ardından teşhis yapıldığında ise hastaya göre özel bir tedavi planı hazırlanmaktadır.
